پاورپوینت تحلیل گفتمان – 25 اسلاید

فرمت فایل: ppt

تعداد اسلاید: 25 اسلاید

قابلیت ویرایش: دارد

• سه نگاه به تحلیل گفتمان:
• زبان شناختی

زبانشناسی صوری (زلیک هریس)

زبانشناسی ساختارگرا (سوسور، فرکلاف)

• فلسفی (نیچه، ویتگنشتاین، هایدگر)
• جامعه شناختی (دورکیم، وبر، مارکس، آلتوسر، هابرماس، گیدنز، بوردیو، فوکو)

• تحلیل گفتمان از نگاه زبان شناختی:

• زبان شناسی صوری (صورت گرا، غیر انتقادی):

مطالعه ی واحدهای جمله مانند واج، کلام و…/ زلیک هریس

• زبان شناسی کارکردگرا: معنا در واحد های فراتر از جمله مانند متن نهفته است.

زبان شناسی کارکردگرا این بصیرت را مرهون ربان شناسی ساختارگرای سوسور است و تحلیل این دسته از کلام و زبان به تحلیل گفتمان معروف است.

تحلیل گفتمان انتقادی؛ نورمن فرکلاف: ترکیب تحلیل گفتمان و نظریات فوکو

نگاه به تحلیل گفتمان

• تحلیل گفتمان از نگاه جامعه شناختی:

• امیل دورکیم (رابطه‌ی زبان و واقعیت اجتماعی)
• ماکس وبر (زبان و کنش اجتماعی)
• کارل مارکس (دیالکتیک ذهن و عین)
• لویی آلتوسر (رابطه‌ی گفتمان و ایدئولوژی)
• یورگن هابرماس (گفتمان و رهایی از سلطه)
• آنتونی گیدنز (در هم تنیدیگی زبان و جامعه)
• بوردیو (زبان و میدان اجتماعی)
• میشل فوکو (گفتمان و قدرت)
• لاکلاو و موفه (دال ها و ساختار گفتمانی)

• لویی آلتوسر:
• به سه روش بر تحلیل گفتمان اثر گذاشت:

1- نفی سوژه خودآگاه

2- بنا ساختن جهان و انسان و کل آگاهی بر ساز و کارهای ایدئولوژیک

3- فراگیر دانستن ایدئولوژی ها (هیچ چیز در خارج آن وجود ندارد)

البته باید توجه داشت که گفتمان، متفاوت از ایدئولوژی و مفهومی پسا ایدئولوژیک است.

• بوردیو:
• از مطالعات زبانشناختی محض، انتقاد می کند و معتقد است زبان را نمی توان جدای از متن میدان اجتماعی و فرهنگ و شرایط اجتماعی تولید و بازتولید آن مطالعه کرد.
• کنش های گفتاری از نظر بوردیو نتیجه‌ی دو زنجیره‌ی علت و معلولی هستند:

1- عادت واره‌ی زبانی: گرایش فرهنگی برای گفتن چیزی خاص

2- بازار زبانی: مبارزات و سانسورها- آن‌چه نمی‌توان گفت و آن‌چه می‌توان گفت.

• تحلیل گفتمان دانشجویی پس از پیروزی انقلاب اسلامی با استفاده از نظریه گفتمان لاکلاو و موفه:

مفصل بندی (پیوند عناصر و اجزای گفتمان برای تثبیت معنای گفتمان) گروه‌ها و تشکل‌های سیاسی مختلف حول محور آیت اله خمینی

هژمونی (ایجاد اجماع بر سر معنای دال یا دال‌ها در جامعه و یا دست کم تظاهر به ایجاد اجماع) گفتمان اسلامی و ساختارشکنی دال‌های (عبارات و نمادها در چارچوب گفتمانی خاص که دلالت بر معانی خاص می کنند) گفتمان رقیب به ویژه گفتمان سلطنتی پهلوی، ملی گرایی و …

دال مرکزی؛ دموکراسی به جای مونوکراسی

دال‌های شناور؛ توسعه‌ی سیاسی، جامعه‌ی مدنی، مشارکت، حقوق بشر، جدایی دین از سیاست، وداع با اسلام فقاهتی

شاخصه‌ی گفتمان:

1- نقد سنت، قدرت و حکومت

2- تبدیل گفتمان آرمان‌گرا به واقع‌گرا و عمل‌گرا

3- تبدیل عدالت طلبی به آزادی‌خواهی

علت تغییرات بالا:

1- فوت آیت اله خمینی

2- نقد گفتمان خصوصی سازی و سیاست تعدیل اقتصادی دولت هاشمی

3- شکل گیری تشکل‌های موازی پیرو تدوین اسانامه‌ی تشکل‌های اسلامی دانشجویی در شورایعالی انقلاب فرهنگی

نگاه به تحلیل گفتمان